Het overkomt veel ouders die – ondanks de liefde voor hun kinderen – besluiten dat het huwelijk op is: plotseling word je co-ouders. Vader of moeder van je kind blijf je natuurlijk vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week. Maar na de scheiding zul je je kind – indien je samen ervoor blijft zorgen – niet meer honderd procent van de tijd bij je hebben.
Ik ben zelf een kind van gescheiden ouders. Daarbij ben ik zelf een gescheiden moeder. Ik ken best veel gescheiden papa’s en mama’s. De een ‘heeft’ de kinderen de ene week wel en de andere week niet, de ander heeft weer een “ouderwetser” omgangsregeling (om het weekend en op woensdag naar vader). En zo zijn er talloze varianten te bedenken, afhankelijk van hoe je als ouders de zorg het beste kunt verdelen.
Je kunt wel stellen dat het voor het hele gezin aanpassen is, voor de kinderen nog het meest: opeens zijn je ouders niet meer samen, én heb je twee huizen, twee slaapkamers, en alles wat daarbij komt kijken. In de omgangsregeling van het co-ouderschap moet je als kind wennen aan dan hier slapen, dan daar slapen. Natuurlijk zijn er ook leuke kanten: zo krijg je vaak meer cadeaus als je jarig bent, of zelfs twee feestjes. Toch vergt het omschakelen bij kinderen vaak best veel. Bijvoorbeeld:
Waar blijft de lievelingsknuffel? Wat verhuist mee heen en weer en wat blijft op de zelfde plek? Wat moet je doen als je bij mama bent en je mist papa, of andersom?
Lees verder onder de afbeelding
Ook ouders hebben het tijdens en na hun scheiding zwaar. Er is vaak veel verdriet. Hierdoor wordt helaas (vaak onbewust) niet altijd even goed gelet op hoe veel impact de scheiding en alle veranderingen van dien op de kinderen hebben.
Hoe kun je je kind beschermen? Hoe zorg je er voor dat je kind zo weinig mogelijk pijn heeft van de scheiding?
Ik sprak ooit met een volwassen man wiens ouders gescheiden waren toen hij vrij jong was. Hij had zelf erg weinig last gehad van die scheiding, zo vertelde hij: “De reden waarom ik heel weinig last heb gehad van de scheiding van mijn ouders, was omdat ze ook na de scheiding goed met elkaar bleven communiceren en beslissingen over mij altijd samen namen. Ik vond dat heel prettig, dat mijn ouders toch gewoon normaal met elkaar bleven praten en dat zij één lijn trokken wanneer het op mij aan kwam.”
Co-ouderschap is niet waar je voor kiest wanneer je aan kinderen begint. Je hoopt je kinderen een liefdevol en stabiel gezin te kunnen bieden. Als dit niet lukt en je gaat ondanks alle inspanningen toch uit elkaar, voel je je vaak schuldig. Goed blijven communiceren met je ex-partner is niet altijd het eerste waar je behoefte aan hebt, maar voor je kinderen is het van groot belang: als papa en mama op één lijn blijven, geeft dat een veel veilig(er) gevoel.
Hieronder nog een aantal tips:
Stel elkaar direct op de hoogte van belangrijke zaken / urgente situaties zoals bijvoorbeeld een ziekenhuisbezoek.
Ga als dit kan samen kijken op belangrijke momenten, zoals bij uitvoeringen op school, wedstrijden etc. Als het je niet lukt om naast elkaar te staan, zorg dan dat je er wel allebei bent, ook al sta je niet naast elkaar te kijken. Je kind weet dan wel dat jullie beiden de moeite hebben genomen.
Neem beslissingen samen: bijvoorbeeld over grotere cadeau’s, rijlessen, hobby’s, etc. Communiceer hierover zo veel mogelijk samen richting je kind. Als dit niet gaat, kun je wel in de wij vorm praten: “Je moeder en ik hebben samen besloten dat..”
Maak onderling duidelijke afspraken over wat wel en niet mag, in beide huishoudens!
Indien het mogelijk is: drink dan een kopje koffie bij de overdracht; als kinderen zien dat hun ouders ondanks de scheiding toch nog steeds vriendelijk en normaal met elkaar omgaan zonder elkaar in de haren te vliegen, kan dit loyaliteitsproblemen voorkomen.
Deze kan ik niet vaak genoeg herhalen: Spreek NIET negatief over je ex-partner waar je kinderen bij zijn! En nee, ook niet tegen een vriendin aan de telefoon, als je kinderen bij je in de kamer zitten. Jij denkt misschien dat ze het niet horen: geloof me, niets is minder waar.
Een kind houdt van beide ouders even veel en wil niet kiezen: door negatief over de andere ouder te praten geef je je kind een ontzettend verdrietig gevoel dat – indien herhaald – voor psychische problemen kan zorgen op lange termijn.
Heb jij nog co-ouderschapstips? Laat het weten door een reactie achter te laten!
Het is fantastisch om moeder te zijn. Echt, geweldig. Ik zou het nooit anders willen. Maar het ouderschap is naast geweldig en mooi en fantastisch ook vaak bijzonder vies.
“Mama, kijk! Ik heb een hele grote neuzevreutel gevangen!” Of je wil of niet (je wil niet), daar staat je kleuter, vlak voor je neus, met een wonderbaarlijk grote vangst uit de zijne. Natuurlijk gebeurt dit niet thuis, waar tissues en stromend water voorhanden zijn. Dit gebeurt midden in de supermarkt, net die ene keer dat je geen tissues bij je hebt.
Kerstavond, bijvoorbeeld. De mooiste tijd van het jaar. Je maakt je kleintje klaar om te vertrekken naar het Familie Diner. Al weken hingen de allermooiste kleertjes klaar, ver weg van de andere gewone kleren, zoals die geweldige, onverwoestbare jeans van de Zeeman en de Hema. Nadat je je kleine wolk hebt gebadderd en ze fris ruikend in haar mooiste kerstjurkje hebt gehesen (dat meer kostte dan jouw complete kerst outfit bij elkaar) en exact drie minuten voordat je moet vertrekken naar het Diner, ruik je opeens een verdachte geur. Alsjeblieft, laat het niet waar zijn, fluister je tegen de kerststal onder de boom, terwijl je je omdraait en je peuter in slow motion lachend weg ziet kruipen met een bruin-groenig plakaat van peuterdiarree op haar rug. Dwars door het veel te dure stof heen.
Ouderschap is gewoon vies. Je leert dingen die je nog nooit geweten hebt, zoals hoe ver een kraaltje omhoog kan in een neus, hoe ver een kind kan projectiel braken, en hoe smerig zwemwratjes zijn als ze open gekrabd worden. En: hoe hygiënisch je het ook probeert aan te pakken, het is nooit genoeg. Hoe steriel je huis ook is, iedere dag worden er gratis en voor niets school- en opvang bacillen mee naar binnen gedragen. Je kunt nog zo er tegen vechten; dat helpt niet.
“Pietertje moest poepen vanmiddag, tijdens de pauze op school.” vertelde kindlief ons eens, uiteraard toen we zaten te eten. “Oh, uh, oke.”
“Maar de juf had geen tijd om met hem mee te gaan naar binnen.”
“Waarom zou de juf mee moeten gaan naar binnen?”
“Ja, omdat hij zijn billen nog niet zelf kan af vegen!”
“Oh, zo.” zei ik, en nam een hap van mijn eten.
“Dus heb ik het maar gedaan.”
Mijn eten bleef ergens halverwege mijn keel steken.”Wat heb je gedaan?”
“Zijn billen voor hem afgeveegd! Want het was zo zielig voor hem en hij moest echt erg veel poepen!”
Mijn hoofd had een gevecht met mijn eten: wel of niet terug omhoog komen. U kent het wel.
Ik overwoog of ik moest vragen of ze haar handen wel had gewassen, maar besloot dat ik het niet wilde weten.
Ouderschap. Het is geweldig. Het is bijzonder mooi, liefdevol, maar vaak ook stinkend, vies, en groen.
Soms kom ik als schrijfster stukken tekst en verhalen tegen van mensen, en dan denk ik: daar moet je iets mee doen! Zo ook met het verhaal van Dagmar. Haar eerlijke verhaal zal ongetwijfeld herkenbaar zijn voor veel moeders. Wat een talent!
Gastblog door: Dagmar
Gastblogger Dagmar
Bloedlijn
‘Ik walg van je.’ De woorden dreunen nog door als nieuwe alweer mijn oren laten suizen. ‘Ik had veel eerder bij jullie weg moeten gaan……’ Alles in mijn lichaam schreeuwt dat ik moet ophangen, maar ik kan het niet. Iets houdt mijn stem rustig en laat mijn adem circuleren als ik rustig aangeef dat je geen band met je kinderen krijgt door een keer in de week je gezicht een uurtje te laten zien.
Het heeft allemaal geen zin, aan de andere kant van de lijn blijft de onredelijkheid doorklinken. Het verleden heeft zijn sporen getrokken en ik zou willen dat de toekomst ze niet meer tegenkwam. Als hij dat stukje van mijn toekomst erbij haalt dat sinds kort tot mijn verleden hoort, is de maat vol en flikker ik de hoorn erop. De zelfingenomenheid van hem die belangrijk wil zijn in plaats van iets belangrijk te vinden, namelijk zijn kinderen, is niet meer belangrijk voor mij. Zo klaar ben ik ermee!
Als de dag om 6 uur aan mijn nacht trekt, zoek ik op de tast naar mijn gsm en snooze. Het moest verboden worden, denk ik. Mijn lichaam voelt alsof ze net pas is gevallen in het duister van de nacht. Ik krul mezelf nog even in wit als ik me voor de zoveelste keer voorneem om vanavond echt vroeg naar bed te gaan. Al weet ik nu al dat ik dat vanavond alweer vergeten ben. Om half zeven ruil ik mijn warme bed voor warme druppels die mijn lichaam langzaam wakker maken. Als de klok bijna zeven slaat, ga ik op de rand van haar bed zitten en laat mijn vingers door haar blonde krullen gaan als ik haar zachtjes wakker kus. ‘Schatje, wordt eens wakker.’ Ik kriebel haar door de zon gebruinde lichaam en voel mijn hart warm worden als een slaperige lach om haar lippen danst. ‘Hej slaapkopje, is daar iemand?’ Als ze haar ogen opent, weet ik waarom ik de vroege ochtenden stiekem toch fijn vind.
Ik zie haar zo graag wakker worden en over 20 minuutjes beleef ik hetzelfde ritueel op de andere kamer. ‘Kom opstaan jij!’ Ik maak hun tasjes klaar en smeer ons brood als 5 voor de tv haar broodje eet en ik 3 wakker ga maken. Hij slaapt vaster en heeft zijn tijd nodig. ‘Liefje, wordt eens wakker.’ Hij is nog veel te ver weg om dichtbij te komen dus kriebel ik zijn blote buik. Ik zie een lach op zijn gezicht verschijnen, maar zijn oogjes blijven dicht. ‘Word je een beetje wakker, gaat mama zich even opmaken in de badkamer?’ Hij knikt als óók hij zich nog even in wit krult en driftig op zijn duim zuigt. Een paar minuten later loopt hij slaapdronken de badkamer op, trekt zijn luier uit en gaat op het potje zitten. ‘Morgen lieverd.’ ‘Morgen lieve mama.’ Om twintig voor acht trek ik de deur achter ons dicht om de kinderen naar de opvang te brengen en zelf te gaan werken. ‘Kom je ons weer halen mama?’ ‘Tuurlijk lieffie.’ ‘Echt?’ ‘Ja, echt gekkie.’ Ik vang zijn knuffel en lief zijn hals als ik zie dat zijn lip gaat trillen. ‘Tot straks schatje.’ ‘Doei lieve mama tot de wereld.’ Ik loop naar buiten als hij wordt opgetild door Lisa, zij samen zwaaien, ik een handkusje blaas en nog even omhoog kijk, naar haar boven aan het raam om nog een kusje op mijn hand te laten dansen voor ik het naar boven blaas.
Zij was ruim twee jaar en hij was amper vier maanden, toen hij ging, zomaar omdat het leven hem te zwaar viel. Hij pakte zijn koffer naast zíjn wiegje, liep langs háár kamer door en bleef hangen in de woonkamer waar hij de woorden niet kon vinden en de oplossing zocht in zijn vlucht. Zijn vlucht die begon toen ik zijn koffer buiten zetten en zijn jas er achteraan liet vliegen want die laatste stap nam hij niet. Geen idee wat hem tegenhield, mijn woorden niet in ieder geval want die lagen als ongelezen letters verspreid door de huiskamer en mijn tranen bevroren op zijn hart. Maar hij was niet mans genoeg om daadwerkelijk te gaan. ‘Als je over de drempel stapt hoeft je nooit meer terug te komen,’ zei ik uiteindelijk met een tong vol gif. Je had hem moeten zien, als een klein kind sprong hij over de drempel van zijn leven terwijl hij vrolijk zei: ’Kijk.’ En weg was hij. Vertrokken in het duister van de nacht.
De nacht die mijn kinderen nu nog veilig hield, waar hun dromen onschuldig speelden met de sterren, om straks wakker te worden in de dag die hun leven voorgoed veranderde. Haar tranen druppelen op mijn hart als zout in een open wond. ‘Mama, wanneer gaan we nu het vaderdagkado geven?’ Ze vraagt er zelden naar, de eerste twee jaar heeft ze er zelfs helemaal niet naar gevraagd, maar voor vaderdag heeft ook zij driftig zitten knutselen en natuurlijk moet dit kunstwerk worden uitgepakt. Ik weet werkelijk niet wat te antwoorden. Welke stap te nemen, maar het zien van haar verdrietige gezichtje is een klap in de mijne. Hoe leg je een kind uit dat papa haar liefde niet verdient, haar liefde niet waard is.
Hoe vertel je een kind dat je niet weet wanneer papa weer langskomt. Dat papa de confrontatie gewoon niet aan kan, liever zijn kop in het zand steekt. Hoe vertel je een kind dat je haar wilt beschermen tegen het verdriet dat hij haar steeds doet door langs te komen, maar sneller dan de wijzers van de klok draaien weer te gaan. Ik neem haar op mijn schoot en veeg haar traantjes weg als mijn liefde een afdruk op haar wang achterlaat. ‘Weet je nog dat Alex niet zo lief was voor mama en mama verdrietig was?’ Ik zie de uitdrukking op haar gezicht veranderen als ze zelf haar laatste traantje wegveegt. ‘Ja,’ zegt ze als ze dichter tegen me aankruipt. ‘Hij moet uit zichzelf komen lieverd. Hoe graag ik het ook anders voor je zou willen zien, hij moet het zelf doen.’ Ze weet heel goed wat ik bedoel want ze noemt hem niet voor niks Alex, maar de drang naar haar vader, gaat dwars door mijn moederhart. Op weg naar huis voel ik de drukte van de werkdag in mijn lichaam hangen, maar als ik op de opvang aankom en hij me in de armen valt, lijkt alle drukte verdwenen, al weet ik dat er snel een andere drukte voor in de plaats komt.
We lopen samen naar boven om haar achter de voetbaltafel uit te halen. ’Nog een goal mama.’ ’Nee schatje, mama wil naar huis, ik moet koken.’ In de auto vertellen ze over hun dag en benadrukt hij dat hij lief is geweest en niet in de hoek heeft gestaan, de boef. Terwijl het eten suddert, spelen zij en laat ook de drukte van de dag zijn sporen na in hun lichaam. Ze zijn lastig en druk en het valt niet mee ze aan tafel te houden. ‘Mama je moet me helpen.’ ‘Mij ook mama.’ Ik zucht als ik ze moedeloos aankijk. ‘Lieverds, mama moet zelf ook eten en hoe oud zijn jullie? Kom eten nu.’ ‘Nee, jij moet helpen,’ zeggen ze in koor. Ik geef me over want ik ben te moe voor een lange zit daar waar de avond met hen al zo kort is en het badje roept. Ik wikkel haar in een handdoek als hij op zijn billen rondjes in bad draait op de laatste schuimkraagjes. ‘Kiki lieverd, blijf nu even staan zo kan ik je toch niet afdrogen! Ze dollen samen, niet in de gaten hebbende dat ik er dol van word. ‘Kiki! Blijf nu even staan! Dank u!’
Daar waar ik hem vanmorgen als laatste wakker maakte, stop ik hem nu als eerste in. ‘Ga je lekker slapen liefje,’ zeg ik als mijn handen door zijn haren gaan en ik zijn dag weg kus. ‘Slaap lekker lieve Kaja.’ ‘Slaap lekker lieve mama tot de wereld,’ fluistert hij liefjes als ik zijn kamer verlaat. ‘En jij dame, ga jij ook lekker slapen,’ zeg ik als ik op de rand van haar bed ga zitten. ’Nog heel even vertellen mama en kriebel je dan op mijn buik? Vind ik zo lekker,’ zegt ze als ze haar pyjama omhoog trekt. ’Heel even dan.’ De glimlach op haar gezicht en de twinkeling in haar ogen laten even iets langer worden. ‘Kom kletsmajoor, slapen nu.’ Ik kus ook haar dag weg en fluister haar mooie dromen toe. ‘Tot morgen lieverd.’
Een bloedlijn, hij zit er voor het leven en met een reden. Je kiest er samen voor je bloedlijn te delen en vanaf dat moment zal je het bloed moeten laten stromen, onvoorwaardelijk. Ik weet dat het belangrijk is dat mijn kinderen zich niet afgewezen voelen, dat ik de lijn naar hun vader openhoud ook al is hij degene die hem steeds afsnijdt. Ik wil niks liever dan hun moeder én vader zijn, maar er is er maar een die, die laatste rol kan vervullen en dat is hij, al is het maar in de wetenschap dat hij er is en dat ze hem kunnen bereiken als ze dat zouden willen. En ook al rept mijn jongste er nooit met een woord over, ik weet dat ook hij de behoefte heeft. Ik kom zelf uit een warm en liefdevol gezin en had niks liever gewild dan mijn kinderen te omringen met dezelfde onvoorwaardelijke liefde, geborgenheid, en warmte van een thuis, van een gezin, van een papa en een mama, maar het liep anders, het liep zoals het leven soms loopt en ik kon er niks aan doen toen het uit elkaar viel in ontelbaar kleine stukjes.
Toen ik nog niet zag hoeveel stukjes het waren, heb ik nog geprobeerd ze te lijmen, maar ze waren te scherp, ik bleef mijn vingers er aan snijden en de stukjes zonder scherpe randjes bleven gewoon niet meer plakken. Ik weet, zie en voel dat mijn kinderen gelukkig zijn en dat ik in mijn eentje een heel eind gekomen ben om ze wél een gezin te bieden, een warm thuis waar ze zich geborgen voelen en waar de liefde dagelijks onvoorwaardelijk stroomt.
Nu rest me nog het stukje om de band naar hun vader open te houden. En God weet hoe moeilijk dat soms is, maar voor hen zet ik alles opzij, laat ik het bloed stromen ook daar waar het klontert. Dus daar waar ik vond dat het bij hem lag, leg ik het weer terug bij mezelf en zal ik haar laten bellen als ze weer naar hem vraagt ook al is het inmiddels 6 maanden geleden dat híj naar zijn kinderen vroeg….
Ik snap het wel hoor, dat kinderen hun ouders soms niet begrijpen.
Liegen is fout! (Tenzij wij het doen.)
Allereerst leren ouders hun kinderen (hopelijk) om netjes te zijn, beleefd, en eerlijk. Maar kinderen zijn van nature al vaak eerlijker dan volwassenen. Wij prenten het ze toch nog eens extra in, hoe belangrijk het is dat ze altijd de waarheid spreken. Totdat de leeftijd komt waarop kinderen ontdekken dat de man met de mijter niet bestaat. Na jaren braaf oefenen met eerlijk zijn, niet liegen, ook niet om bestwil, komen ze er dan achter dat ze jarenlang glashard voorgelogen werden door hun eigen ouders nota bene, op een akelig moeiteloze manier. En dan heb ik het nog niet over de pieten, de paashaas, de kerstman en zo verder.
Gij zult verdomme nog niet vloeken
Vervolgens zeggen ouders dat ze geen foute woorden mogen gebruiken. Scheldwoorden zijn uit den boze, want zo ben je niet opgevoed. Totdat mama of papa in de auto afgesneden wordt door een andere automobilist, of totdat een ipad per ongeluk in duizend stukjes kapot valt op de keukenvloer. Dan vliegen de scheldwoorden door het huis, wat niet mag, maar als je ouders het zeggen is dat natuurlijk wel rechtvaardigd, toch?
(Zelf lijd ik overigens aan “pijnschelden”. Ik zeg altijd netjes “sjips” in plaats van shit. Tenzij ik me écht hard pijn doe. Dan komt er een willekeurig scheldwoord uit. Dat komt omdat ik niet nadenk als ik echt pijn heb. Maar leg dat maar eens uit, als je je kind wil bijbrengen dat schelden niet mag.)
Het mobiele tijdperk
Dan heb je nog zoiets moois. Kinderen moeten zo veel mogelijk bewegen, buiten spelen, binnen spelen, niet te lang televisie kijken of op hun tablet spelen. Want nee, dat is ongezond en niet verantwoord!
Papa en mama zitten echter regelmatig vrolijk en onbewust vast geplakt aan hun telefoon of ipad, checken direct in als ze het pretpark betreden. Kijk maar eens om je heen in een binnenspeeltuin: geen ouder die geen mobiel of tablet bij zich heeft. Als de kinderen maar bewegen!
Ik zag eens een peuter van twee gevaarlijk hoor klimmen in een binnenspeeltuin. Zo hoog, dat ze bijna in de voor haar veel te gevaarlijke tunnel glijbaan kon vallen. De ouders zagen het niet: ze zaten beiden verzonken in hun tablet of telefoon, mét mp3 speler in de oren.
Nobody is perfect
Geen enkele ouder is perfect. De meeste ouders doen dingen in het belang van hun kind en gelukkig meestal met de allerbeste intenties. Vaak gaan dingen onbewust. Maar ja, ik snap dus wel waarom kinderen hun ouders af en toe niet begrijpen.
Hoe zeggen ze dat ook alweer? Children won’t do what you say, Children will do what you do. Lead by example.
Chrisje 