Er wordt heel veel geschreven over het meemaken van een burn-out: de alarmsignalen, de symptomen, de (vaak lange) weg naar herstel, terugvallen en meer. Maar waar weinig over geschreven wordt, zijn de positieve aspecten van een burn-out.

Natuurlijk is het krijgen van een burn-out geen positief iets: je bent opgebrand, leeg, kunt vaak helemaal niets meer. Je concentratie is weg, je geheugen laat je in de steek, vaak zijn er nog talloze fysieke en mentale klachten. Je privéleven en werk lijden er onder, maar jij zelf nog het meest.

Toch zijn er ook positieve lessen uit een burn-out te halen. Een burn-out zie ik als een klap in je gezicht, afkomstig van jouw hersens en lichaam: STOP. Je kunt niet verder. Je hebt je grens bereikt, fysiek en mentaal, je kunt nu helemaal niets meer. Die klap in je gezicht heb je nodig. Sterker nog, die burn-out heb je nodig. Hoe oneerlijk dat ook mag klinken.

Mensen die een burn-out krijgen zijn vaak mensen met een groot verantwoordelijkheidsbesef. Plichtmatig, betrouwbaar, harde werkers met een plichtsbesef dat vaak veel verder reikt dan hun feitelijke plichten. Vaak ook gevoelige mensen: sensitief, meelevend, begripvol en open minded. Juist die mensen zijn vaak een gemakkelijk slachtoffer om over heen te walsen, misbruik van te maken, te manipuleren. Want waar er al zo’n groot plichtsbesef bestaat, is er vaak ook al gauw een schuldgevoel, en daar maken energiezuigers en grensoverschrijders dankbaar misbruik van.

Een burn-out is het ideale moment om prioriteiten te gaan stellen. Welke dingen doen er echt toe? Wat is echt belangrijk? Tel ik mee? Heb ik gelijkwaardige relaties met de mensen om me heen, of zet ik mezelf altijd op de laatste plaats? Ben ik het waard om voor mezelf op te komen? Wat gebeurt er met mijn contacten als ik voor mezelf op ga komen? Waar liggen mijn grenzen? Wie gaat daar overheen? En vooral: hoe kan ik dat in de toekomst voorkomen?

Als je deze vragen niet stelt en beantwoordt voor jezelf, ligt een terugval al gauw op de loer. Immers, jarenlang ingesleten pleasend gedrag krijg je er niet zomaar uit. Het is een proces van vallen en weer opstaan. Assertief gedrag oefenen, letterlijk. En vooral: nadenken voordat je iets toezegt. Wil ik dit? Heb ik dit nodig? Past het in mijn planning? Heb ik er energie voor? Krijg ik er energie van? Doe ik het voor mezelf of voor een ander?

Als je deze vragen beantwoordt voordat je ja of nee zegt, is die ja of nee ook bewust en volmondig, in plaats van onbewust en je eigen energie ondermijnend.

Helemaal de oude wordt bijna niemand na een burn-out. Maar ik wilde ook helemaal niet meer de oude worden. Want de oude ik liet zich manipuleren, kwam niet voor zichzelf op, liet over zich heen lopen. Ik koos er voor bewust aan de slag te gaan met mijn eigen herstel en hier ook hulp bij te accepteren, waardoor ik juist die oorzaken ben gaan aanpakken waardoor ik in de eerste plaats de burn-out kreeg.

Ten slotte: nee, je kunt niet voorkomen dat er mensen zijn die je energie opzuigen. Dat er mensen zijn die je proberen te manipuleren. Dat mensen misbruik van je proberen te maken. Je kunt jezelf wel bewuster maken, leren voor jezelf op te komen en leren je eigen beste vriend(in) te worden.

Want hoe je het ook wendt of keert; in de huidige maatschappij heb je vooral jezelf hard nodig. Een ander gaat jou niet helpen, als jij niet om hulp vraagt. Een ander stopt niet met jouw grenzen overschrijden als jij je grenzen niet aangeeft en “stop” zegt. Door een burn-out kun je leren jezelf te beschermen als een leeuwin. Positief genoeg, lijkt mij.