Een tijd geleden interviewde ik Emile Ratelband over zijn werk, zijn kinderen, positief blijven en nog veel meer. 

Na Sterren Springen in het Water heb je  onlangs meegedaan aan Sterren Springen van de Schans. Hoe was die ervaring voor jou?

“Het was leuk, maar ook grensverleggend! Sterren Springen in het water vond ik hartstikke leuk om te doen. Voor Sterren Springen van de Schans heb ik hard getraind. Ik heb 3 weken lang elke dag 7 uur getraind. Je kunt namelijk achterwaarts vallen en je nek of rug breken. Een paar dagen voor de eerste opnames was ik er klaar voor! Ik had me kapot getraind en voelde me in staat om het te doen. Helaas zei de coach, Hans Paul, vlak voor de sprong, dat ik het niet moest doen. Wat een teleurstelling! Ik had alles er voor gegeven. Voelde me er ook echt klaar voor. Maar je moet luisteren naar de coach die je begeleidt. Die heeft er verstand van. Ik vond het wel echt jammer!”

Je werd bekend met NLP en met name TJAKKA. Hoe heb jij je verder ontwikkeld sinds die tijd?

“In 1986 bracht ik NLP naar Nederland. Ik heb twee jaar er over gedaan om de vertaalslag te maken van wat ik geleerd heb in Amerika. Al datgene wat ik sindsdien gedaan heb is eigenlijk een herhaling van mijn eerste werk. Ik heb in de loop der jaren wel mijn eigen ik ontdekt door NLP. Eerder was ik altijd bezig met het materiële, geld, spullen. Door NLP heb ik gemerkt dat ik meer op het sociale gericht ben. Er zijn groepen NLP’ers in Nederland die mij vijandig benaderen, omdat ik NLP niet ingewikkelder maak dan het is. Een methode die in feite zo simpel is, hoeft niet moeilijker gemaakt te worden dan nodig. Het wordt te theoretisch gemaakt. Ik houd het liever simpel en efficiënt.  De trend is tegenwoordig om alles ingewikkeld te maken. Niet alleen in NLP maar ook bij de overheid en in het zakenleven. Ik vind dat je zaken juist zo simpel mogelijk moet houden. Zo kom je sneller tot de kern.” 

Je bent een positiviteitsgoeroe. Vind je het nooit vermoeiend om altijd positief te zijn?

“Nee! Echt niet. Ik ben gewoon zo. Ik heb in mijn leven al zo veel ellende meegemaakt, als kind al, dat ik heb geleerd hoe positief zijn je kan helpen. Door positief te blijven, kom je overal doorheen. Toen ik nog een kind was, stierf mijn vader, met kerstmis. Kerstmis is dan ook een beladen tijd voor mij. Mijn moeder had totaal geen geld, we hadden dus ook geen geld voor een kerstboom. Dus hebben we een boom uit het bos gehaald. Die heb ik zelf versierd, met wasknijpers en stukjes gevouwen krant. Het was de mooiste kerstboom die ik ooit tot nu toe gezien heb. Ik weet uit ervaring hoe het is om arm te zijn en in de ellende te zitten. Ik weet ook uit ervaring hoe je er sterker uit kunt komen door positief te zijn!

Een van jouw lijfspreuken is “Zet je masker af, wees gewoon wie je bent.” wat bedoel je daar precies mee?

“Tegenwoordig lijkt het alsof het alleen maar draait om de buitenkant! Extensions, nepnagels, tattoo’s, piercings, botox, borstvergrotingen, noem maar op. Daar is niets mis mee, iedereen moet natuurlijk doen wat hij of zij zelf wil met z’n lijf! Maar vaak verwachten mensen volgens mij dat hun persoonlijkheid dan ook zal veranderen. Dat gebeurt niet. Je blijft wie je bent, van binnen. Mensen moeten hun innerlijk durven te laten zien. De buitenkant is niet zo belangrijk. Uiteindelijk gaat het er om wie je van binnen bent. Dat vind ik veel interessanter.”

Hoe ervaar jij het om bekende Nederlander te zijn?

“Het heeft voordelen, maar je betaalt er ook een prijs voor. Dat hoort er bij. Als jouw gezin morgen onterecht door het OM van het bed gelicht wordt, hoort niemand er iets van. Bij mij is het meteen voorpagina nieuws. Dat is de prijs die je betaalt voor het BN’er schap. Maar het heeft ook veel voordelen. Ik maak ook gebruik van mijn bekendheid om me hard te maken en in te zetten voor minderheden. De armen worden armer en de rijken worden rijker. Ik kan slecht tegen onrechtvaardigheid, daar zal ik altijd tegen in actie komen!”

Als je jezelf in drie woorden moet omschrijven, welke drie woorden zou je dan kiezen?

“Een lieve, zorgzame man.”

Je bent vader van 7 kinderen en echtgenoot van een supervrouw. Wat vind je de beste eigenschap van je vrouw?

“Dat ze me tegenspreekt. Dat is voor mij heel belangrijk. Ik heb overal wel een mening over, en onderbouw die dan ook. Maar ik kan – in tegenstelling tot wat veel mensen denken – ook goed luisteren en een debat voeren. Ik sta open voor tegengas. Sterker nog, dat heb ik ook wel nodig!”

Wat wil jij jouw kinderen meegeven?

“Dat ze zichzelf kunnen zijn en worden, dat ze zichzelf kunnen ontwikkelen binnen de kaders die ik voor ze mag creëren.  Mijn dochtertje van 5 en mijn zoontje van 3 gaan bijvoorbeeld naar twee verschillende basisscholen. We hebben bewust voor scholen gekozen die bij hun verschillende karakters passen. Het is wel wat lastiger met naar school brengen, maar het werkt perfect. Ze voelen zich beiden thuis op hun school en floreren. Daar doe je het uiteindelijk voor! Een van mijn zoons wilde bijvoorbeeld naar het gymnasium. Uit de CITO toets uitslag kwam het advies MAVO. Toch wilde hij naar het gymnasium. Ik dacht ook dat hij dat kon. Dus heb ik er voor gezorgd dat hij naar het gymnasium kon. En hij ging over! Maar in het tweede jaar zei hij, pap, ik heb er geen zin meer in. Toen wilde hij terug naar het VWO. Hij heeft het VWO met twee vingers in zijn neus afgemaakt, en kwam daarna voor mij werken. Nu runt hij een bedrijf met 20 man personeel in Frankrijk en is hij zeer succesvol. Hij doet het super! Ieder kind is weer anders; de kunst is om te kijken naar wat het kind goed kan en hem daar in te steunen.”

Je was de eerste public speaker in Nederland. Je bent veel gevraagd spreker in Duitsland, Turkije, Dubai, Rusland en sinds kort ook in Thailand en China. Hoe ervaar je het vele reizen? En hoe combineer je dit met je gezin?

“Mijn werk is mijn leven. Dat gaat voor. Het gezin komt op de tweede plaats. Dat is niet zo populair. Tegenwoordig draait alles om balans vinden. Ik zeg: balans vind je pas als je in de kist ligt. Ik zoek geen harmonie of balans. Mijn werk is daar te druk en te belangrijk voor. Mijn vrouw moet haar eigen leven leiden. Dat doet ze ook. Het is misschien heel traditioneel, maar het werkt voor ons. En dat is het belangrijkste!”

Is er iets in je carrière waar je achteraf gezien spijt van hebt? Zo ja, waarom?

“Nee. Ik heb nergens spijt van. Ik leef namelijk van dag tot dag. Aan het eind van de dag sluit ik af, en ga ik verder. Ik ben echt zo iemand die vandaag niet meer weet wat hij vorige week gedaan heeft. Ik leef met het moment. Ik leef nu. Spijt hebben is zo zonde van je energie. Ik heb heel veel gedaan, en dus ook heel veel fouten gemaakt. Maar al die fouten waren ook nodig voor mij om te komen waar ik vandaag ben!”

Welke van de NLP technieken vind jij de sterkste methode?

“Het veranderen van submodaliteiten. Die staat met stip op nummer één. Het helpt bij psychische klachten, bij angsten, depressies en in crisis. Het kan je weer overeind helpen!”

Je hebt ook veel boeken geschreven… zit er nog een boek in de pijpleiding?

“Ik heb inderdaad veel boeken geschreven, 18 stuks in totaal tot nu toe. Momenteel ben ik bezig met een boek voor de Chinese markt, “My Chinese Dream”.  Ik verwacht dat het deze zomer klaar zal zijn. Doordat ik in zo veel landen werk, maak ik veel mee. Maar ik pas me altijd aan aan de cultuur van het land waar ik werk. Zo mag je in Saoudi Arabië niemand zomaar aanraken of strak aankijken. Dat doe ik dan ook niet. Je moet respect hebben voor de cultuur van het land waar je verblijft. Rekening houden met culturele verschillen.”

Er zijn momenteel veel werkelozen in Nederland. Welke tip wil je aan deze mensen meegeven?

“Allereerst klopt het niet wat men zegt, er zijn geen 600.000 maar 1,5 miljoen werklozen in Nederland. Er zitten 600.000 mensen in de WW, 800.000/900.000 mensen zullen ongeveer in de bijstand zitten, althans dat is een schatting, daar geven ze geen cijfers van prijs. Dan zijn er nog 80.000/90.000 mensen die in de deeltijd WW zitten. En dan heb ik het nog niet over de ZZP’ers die geen volledige werkweek rond krijgen of de huisvrouwen die wel willen werken, maar er niet eens aan durven te beginnen om te solliciteren, omdat ze toch weten dat er geen werk is. De overheid faalt, the system sucks. Mijn tip: Zelf aanpakken! Mensen moeten meer op zichzelf en hun landgenoten gaan vertrouwen. Er moeten collectieve systemen komen, om op grotere schaal werk te zoeken. Mensen moeten niet schromen om zich hierbij aan te sluiten. De VVD zou zoiets moeten promoten. Socialisten staan niet meer voor socialisme, liberalen staan niet meer voor liberalisme. Ik predik een revolutie, maar het volk is daar nog niet klaar voor.”

Er is momenteel veel te doen in de media over pesten. Wat is jouw mening daar over?

“Pesten heeft een functie. Het is er om kinderen te leren om te gaan met het leven. Het leert je assertief te worden, voor je zelf op te komen. Het is een leerschool voor kinderen. Later in je leven krijg je er vaak ook mee te maken; of het nu als tiener is of als volwassene, door je baas bijvoorbeeld. De sterkste mensen nu werden vroeger als kind gepest. Je kunt er heel sterk uit komen. Het is net als met klimrekken. Vroeger had je klimrekken, en als je daar uit viel, liep je wat schaafwonden en een buil op. Toen werd gezegd; dat is te gevaarlijk! Nu ligt onder elk klimrek een mat. Zodat je je geen pijn doet als je valt. Maar misschien is dat juist niet goed, begrijp je? Misschien is juist het doel van een klimrek dat je leert hoe je goed moet klimmen, omdat je ervaart dat het pijn doet als je valt. Natuurlijk is het vreselijk wat sommige jongeren meemaken. Daar ben ik ook geen voorstander van. Maar het normale plagen en pesten hoort bij het proces dat jongeren doormaken om op te groeien tot assertieve volwassenen. Van tegenslag word je sterker.”

Ten slotte: Zijn er nog misverstanden over jou die je de wereld uit wilt helpen?

“Iemands werkelijkheid is altijd een tweede interpretatie van de werkelijkheid. Een oordeel vellen is erg gemakkelijk. Vaak is het onwetendheid van mensen. Als iets vragen oproept, zeggen die vragen vaak iets over jezelf. Het enige wat ik doe is challengen, uitdagen.”

Meer informatie over Emile vind je op zijn website: http://www.ratelband.com.

Je kunt Emile ook volgen op Twitter: @EmileRatelband